Σήμερα περισσότεροι από 50 εκατ. άνθρωποι ζουν με ήπια γνωστική εξασθένιση, και υπολογίζεται πως ένας νέος ασθενής διαγιγνώσκεται κάθε περίπου τρία δευτερόλεπτα1. Στη χώρα μας τα αντίστοιχα περιστατικά ανέρχονται στα 280.000, αριθμός που αναμένεται να υπέρ- τριπλασιαστεί μέχρι το 20502.
Παρότι δεν υπάρχει θεραπεία για την άνοια, η εμφάνιση της νόσου μπορεί να καθυστερήσει ή ακόμη και να προληφθεί. Ένα σύνολο από μεταβλητούς παράγοντες κινδύνου της νόσου έχουν ταυτοποιηθεί, μεταξύ των οποίων η υπέρταση, η παχυσαρκία και η φυσική δραστηριότητα3.
Διατροφή: Ένας μεταβλητός παράγοντας κινδύνου στην εμφάνιση γνωστικών διαταραχών
Μπορεί οι διατροφικές συνήθειες να μην περιλαμβάνονται στην επίσημη λίστα Lancet Commission on Dementia (2020) με τους μεταβλητούς παράγοντες κινδύνου για την άνοια3, όμως συνδέονται με ένα σύνολο αναγνωρισμένων ρίσκων όπως ο διαβήτης τύπου 2 και η παχυσαρκία.
Σε πρόσφατη δημοσίευση των Yiassine et al.4 στο περιοδικό Lancet, τονίζεται η σημασία της περαιτέρω διερεύνησης της σχέσης μεταξύ διατροφής και γνωστικής εξασθένισης. Η διατροφή χαρακτηρίζεται από μία πολυδιάστατη έκθεση σε ισορροπημένους και λιγότερο ισορροπημένους παράγοντες υγείας. Ως εκ τούτου προτείνεται η μελέτη αυτής στα πλαίσια ενός πολυπαραγοντικού μοντέλου διαχείρισης της ποιότητας ζωής.
Διαβάστε τη δημοσίευση στο περιοδικό Lancet, με τις σχετικές συστάσεις της επιστημονικής ομάδας για μελλοντικές μελέτες που θα διερευνήσουν το ρόλο της διατροφής στην πρόληψη της άνοιας.
Ο αυξανόμενος όγκος δεδομένων που συνδέουν τα λιγότερο ισορροπημένα διατροφικά πρότυπα με τον υψηλό κίνδυνο γνωστικής εξασθένισης5, έχουν οδηγήσει τα τελευταία χρόνια σε ένα σύνολο από κλινικές έρευνες οι οποίες προσπαθούν να αναδείξουν τη σημασία της διατροφής στη διαχείριση ασθενών στα αρχικά στάδια της νόσου Alzheimer.
Μία εξ αυτών είναι και η LipiDidiet, από τα αποτελέσματα της οποίας προκύπτει το συμπέρασμα πως η έγκαιρη διατροφική παρέμβαση και η μακροχρόνια χρήση συγκεκριμένου συνδυασμoύ μικροθρεπτικών συστατικών (Souvenaid®), οδηγεί σε αυξανόμενα οφέλη στη γνωστική και λειτουργική ικανότητα, ασθενών με Ήπια Γνωστική Εξασθένιση ή πρόδρομο Alzheimer6.
LipiDiDiet: Ενισχυμένα αποτελέσματα τρία χρόνια μετά
Το Souvenaid® είναι ένα τρόφιμο για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς, το οποίο έχει αναπτυχθεί και μελετηθεί από τους ειδικούς της Nutricia, για τα πρόδρομα στάδια της νόσου Alzheimer. Περιέχει ένα μοναδικό συνδυασμό μικροθρεπτικών συστατικών, πρόδρομων ενώσεων και συμπαραγόντων, για τη σύνθεση του σημαντικότερου φωσφολιπιδίου του εγκεφάλου, της φωσφατιδυλοχολίνης7-9.
H Ευρωπαϊκή κλινική μελέτη LipiDiDiet10 διερεύνησε την επίδραση του Souvenaid σε 311 ασθενείς στο πρόδρομο στάδιο Alzheimer’s, συμπεριλαμβανομένων και ατόμων με Ήπια Γνωστική Εξασθένιση, και είχε διάρκεια 3 έτη. Στην εικόνα που ακολουθεί παρουσιάζονται συνοπτικά τα σημαντικότερα αποτελέσματα της LipiDiDiet, καθώς και πως αυτά ενισχύθηκαν στα 3 χρόνια της μελέτης.
Στο σύντομο video που ακολουθεί μπορείτε να ακούσετε τη βασική ερευνητική ομάδα της LipiDiDiet να παρουσιάζει τα αποτελέσματα των τριών χρόνων μελέτης:
Δείτε αναλυτικά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων των τριών ετών της LipiDiDiet από τον κύριο ερευνητή Tobias Hartmann.
Souvenaid®: Ένα διατροφικό σκεύασμα με σημαντικό όγκο επιστημονικών ερευνών
Εκτός όμως από τη LipiDiDiet, η λήψη του Souvenaid® αποτελεί αντικείμενο παρατήρησης ή/και παρέμβασης ενός συνόλου επιστημονικών ερευνών.
Ανάμεσα σε αυτές ξεχωρίζει η FINGER, η πρώτη μεγάλης κλίμακας τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη, η οποία υποστηρίζει ότι η γνωστική εξασθένιση είναι εφικτό να περιορισθεί, σε ενήλικες με ρίσκο εμφάνισης γνωστικής έκπτωσης, ηλικίας 60 έως 77 ετών, εφαρμόζοντας για δύο έτη ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα παρέμβασης στον τρόπο ζωής.
Στη Φινλανδική της εκδοχή, η FINGER αποτελείται από πέντε ‘δάχτυλα’ παρέμβασης: διατροφή, άσκηση, πνευματική εξάσκηση, δραστηριότητες κοινωνικοποίησης και παρακολούθηση καρδιαγγειακών και μεταβολικών παραγόντων κινδύνου. Τα αποτελέσματα της ήταν πολύ ενθαρρυντικά, με 25% μεγαλύτερη βελτίωση της γνωστικής ικανότητας στην ομάδα παρέμβασης, σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου11-12. Έκτοτε η μελέτη FINGER έχει τρέξει, με ορισμένες παραλλαγές, σε πολλές Ευρωπαϊκές και όχι μόνο χώρες.
Διαβάστε εδώ την πρόσφατη ανάλυση της καθηγήτριας Miia Kivipelto, κύριας ερευνήτριας της Φινλανδικής μελέτης FINGER, να αναλύει το ρόλο της διατροφής ως μεταβλητό παράγοντα κινδύνου στην άνοια.
Nutricia’s Seminar Series
Παρακολουθείστε τη σειρά σεμιναρίων της Nutricia, όπου ειδικοί αναλύουν τις βέλτιστες πρακτικές για τη διαχείριση της Ήπιας Γνωστικής Εξασθένισης, καθώς και τις πρόσφατες μελέτες για το ρόλο της διατροφής ως μεταβλητός παράγοντας κινδύνου στα αρχικά στάδια της νόσου.
Part I: Best practices for early detection, patient screening and management of MCI
Part II: The importance of nutrition and early intervention across the earliest stages of cognitive decline
Ακολουθεί μία λίστα με τις πιο πρόσφατες δημοσιεύσεις για το Souvenaid:
- Alzheimer’s Disease International. Souvenaid results offer hope for those with early Alzheimer’s disease, including Mild Cognitive Impairment. Publised November 6th, 2020.
- Νεότερα Δεδομένα στην Άνοια. Εταιρεία Alzheimer Αθηνών. (https://alzheimerathens.gr/mnimi/). Last accessed 30.3.2022.
- Livingston G, Huntley J, Sommerlad A, et al. Dementia prevention, intervention, and care: 2020 report of the Lancet Commission. Lancet 2020; 396: 413–46.
- Yassine HN, Samieri C, Livingston G, Glass K, Wagner M, Tangney C, Plassman BL, Ikram MA, Voigt RM, Gu Y, O’Bryant S, Minihane AM, Craft S, Fink HA, Judd S, Andrieu S, Bowman GL, Richard E, Albensi B, Meyers E, Khosravian S, Solis M, Carrillo M, Snyder H, Grodstein F, Scarmeas N, Schneider LS. Nutrition state of science and dementia prevention: recommendations of the Nutrition for Dementia Prevention Working Group. Lancet Healthy Longev. 2022 Jul;3(7):e501-e512. doi: 10.1016/s2666-7568(22)00120-9. Epub 2022 Jul 4. PMID: 35821792; PMCID: PMC9273104.
- Kivipelto M; Multi domain interventions for risk reduction and prevention of dementia and Alzheimer’s disease, an exciting journey from the FINGER trial to World-Wide FINGERS. Dimentia in Europe, 2022 Jun; 39:36-37
- Soininen et al. 2020 Alzheimer’s & Dementia
- Wurtman RJ, Cansev M, Sakamoto T, et al. Use of phosphatide precursors to promote synaptogenesis. Annu Rev Nutr. 2009;29:59-87.
- Wurtman RJ, Ulus IH, Cansev M, Watkins CJ, Wang L, Marzloff G.Synaptic proteins and phospholipids are increased in gerbil brain by administering uridine plus docosahexaenoic acid orally. Brain Res. 2006;1088:83-92;
- Cansev M, Wurtman RJ. 2007. Chronic administration of docosahexaenoic acid or eicosapentaenoic acid, but not arachidonic acid, alone or in combination with uridine increases brain phosphatide and synaptic proteins levels in gerbils. Neuroscience 148:421–31.
- Soininen et al, 2017. Lancet Neurol.
- Ngandu T, Lehtisalo J, Solomon A, et al. A 2 year multidomain intervention of diet , exercise , cognitive training, and vascular risk monitoring versus control to prevent cognitive decline in at risk elderly people (FINGER): a randomised controlled trial. Lancet . 2015;385:2255 63. doi:10.1016/S0140 6736(15)60461 5
- Lehtisalo J, Rusanen M, Solomon A, et al. Effect of a multi-domain lifestyle intervention on cardiovascular risk in older people: the FINGER trial. Eur Heart J 2022;43:2054-61.
