Στους ογκολογικούς ασθενείς, η ακούσια απώλεια βάρους είναι ένα από τα πιο συχνά συμπτώματα το οποίο συνήθως έχει ήδη ξεκινήσει κατά τη διάγνωση του καρκίνου. Εμφανίζεται σε ποσοστό 30-80% των ασθενών με τα ποσοστά να διαφοροποιούνται ανάλογα με τον τύπο και το στάδιο του καρκίνου αλλά και την παρουσία ή όχι μετάστασης. [12,14,17,18]
Προσαρμοσμένο από: Lαviano et al. 1996
Έχει αποδειχθεί ότι οι ογκολογικοί ασθενείς με ακούσια απώλεια βάρους είναι κατά 22% λιγότερο πιθανό να καταφέρουν να ολοκληρώσουν την θεραπεία τους. [10,23] Γενικότερα, η καρκινική καχεξία έχει αρνητική επίπτωση στην επιβίωση του ασθενή και αποτελεί την αιτία θνησιμότητας στο 5-35% των ογκολογικών περιστατικών με σημαντικά μικρότερο προσδόκιμο ζωής σε ασθενείς που δεν σταθεροποιούν το βάρος τους. [1,9,10]
Προσαρμοσμένο από: Fearon KC. Eur J Cancer. 2008;44(8):1124-32., Ross PJ et al. Br J Cancer. 2004;90(10):1905-11.& data on file
Συνολικά, η ιατρική διατροφή στην αντιμετώπιση της δυθρεψίας των ογκολογικών ασθενών μπορεί να [3,4,7,8,13,22]:
- επηρεάσει το θεραπευτικό τους πλάνο
- μειώσει τυχόν επιπλοκές
- βελτιώσει το προσδόκιμο επιβίωσης αλλά και την ποιότητα ζωής τους.
Οι διεθνείς οδηγίες για τη διατροφική παρέμβαση σε ογκολογικούς ασθενείς έχουν πρόσφατα αναθεωρηθεί και δημοσιευτεί από τον ευρωπαϊκό φορέα European Society for Clinical Nutrition and Metabolism (ESPEN) ενώ αναμένονται οι κατευθυντήριες οδηγίες από το ESMΟ. [2]
Σύμφωνα με το ESPEN η σίτιση και οι μεταβολικές παρεμβάσεις στους ογκολογικούς ασθενείς θα πρέπει να στοχεύουν σε [21]:
- Διατήρηση ή βελτίωσης της πρόσληψης τροφής και περιορισμό μεταβολικών διαταραχών
- Διατήρηση της σκελετικής μάζας και της φυσικής απόδοσης
- Μείωση του κινδύνου περιορισμού ή διακοπής των σχεδιασμένων αντικαρκινικών θεραπειών
- Βελτίωση της ποιότητας ζωής
Ενδεικτικά, κλινική μελέτη του 2016 σε 258 ασθενείς με καρκίνο του οισοφάγου έδειξε ότι η διατροφική παρέμβαση με προϊόντα ιατρικής διατροφής βελτίωσε το προσδόκιμο επιβίωσης όταν η παρέμβαση έγινε ταυτόχρονα με την έναρξη της θεραπείας στους ασθενείς σε ρίσκο δυσθρεψίας [7].
Πίνακας από: Cox et al, BJC, 2016
Με δεδομένο τη σημαντικότητα για τον ογκολογικό ασθενή:
- της διατήρησης της μυϊκής μάζας
- της αντιμετώπισης της δυσθρεψίας λόγω της επίδρασης που έχει στην πορεία της θεραπείας του ασθενούς, την ποιότητα ζωής του αλλά και στην έκβαση της νόσου,
συστήνεται η διατροφική αξιολόγηση του ασθενούς να γίνεται έγκαιρα και παράλληλα με τη φαρμακευτική του αντιμετώπιση. [2,17-19]
Πίνακας από: Muscaritoli et al., Ther Adv Med Oncol, 2019
Η αξιολόγηση αυτή μπορεί να γίνει έχοντας ως κύριους γνώμονες απλές ερωτήσεις σχετικά με το πραγματικό βάρος, την πρόσφατη ακούσια απώλεια βάρους και την πρόσφατη λήψη τροφής αλλά και μετρήσεις ύψους και βάρους για τον υπολογισμό του ΔΜΣ (ΒΜΙ). Έχουν αναπτυχθεί διάφορα εργαλεία για αυτό το σκοπό. [20]
Ένα πολύ εύχρηστο και σύντομο εργαλείο δημιουργήθηκε πρόσφατα από τη Nutricia, για την άμεση αναγνώριση των ασθενών με εγκατεστημένη δυσθρεψία ή σε ρίσκο, με βάση τα τελευταία κριτήρια για τη διάγνωση της δυσθρεψίας σε ενήλικες όπως δημοσιεύθηκαν από το Global Leadership Initiative on Malnutrition (GLIM). [6]
Βάσει αυτών των κριτηρίων, λαμβάνεται υπόψη η ακούσια απώλεια βάρους το τελευταίο εξάμηνο ή/και στον ΔΜΣ (με διαφορετικά όρια για ηλικίες άνω και κάτω των 70 ετών) σε συνδυασμό με αιτιολογικό κριτήριο όπως φαίνεται και στο ακόλουθο διάγραμμα [6]:
Προσαρμοσμένο από: Cederholm T, et al, Clinical Nutrition, 2018.
Για να λάβετε τον δίσκο αξιολόγησης δυσθρεψίας παρακαλώ πατήστε εδώ.
Οδηγίες: πατήστε στον παραπάνω σύνδεσμο, συμπληρώστε τα στοιχεία σας, επιλέξτε θέμα ‘άλλο’ και στο πεδίο ‘Μήνυμα’ παρακαλώ σημειώστε ‘Δίσκος’ και τη διεύθυνση αποστολής)
Για να δείτε ολόκληρο το άρθρο του Global Leadership Initiative on Malnutrition (GLIM) που δημοσιεύθηκε το 2018, παρακαλώ πατήστε εδώ.
- Arends et al., Clin Nutr, 2006.
- Arends et al., Clin Nutr, 2017.
- Baldwin, J aAtl Cancer Inst, 2012.
- Burden, J of Cachexia, Sarcopenia & Muscle, 2017.
- Caccialanza et.al., Ther Adv Med Oncol, 2020.
- Cederholm T, et al, Clinical Nutrition, 2018.
- Cox et al, BJC, 2016.
- DeWAele, Aooetite, 2015.
- Donohoe et al., Gastroenterol Res Pract, 2011.
- Fearon KC, Eur J Cancer, 2008
- Grober U, et al. Nutrients. 2016.
- Hebuterne X et al. JPEN, 2014.
- KAbata, Support Care Cancer, 2014.
- Laviano A and Meguid MM. Nutrition, 1996.
- LeBlanc TW et al. J Pain Symptom Manage, 2015.
